EN FA

در حال بارگذاری

کاربرد ایزوتوپ های پایدار در کنترل اصالت مواد غذایی

1399/12/03

به طور کلی برای عموم مردم مساله ایمنی و سلامت مواد غذایی از گذشته وجود داشته و از مسائل مهم دنیای امروز می باشد.از آنجایی که مواد غذایی اولین و مهم ترین اولویت انسان است از این رو افراد سود جو و متقلب تمایل زیادی برای سوء استفاده از این بازار جهانی دارند.در سال های اخیر برچسب های غیر واقعی روی کالاها و تقلب باعث شده علاوه بر تضییع حقوق مصرف کنندگان سلامت جامعه نیز به خطر بیافتد.

 

امروزه با استفاده از دستگاه طیف سنج جرمیIRMS و با بررسی نسبت ایزوتوپی مربوط به عناصر کربنc نیتروژنN اکسیژنO و ...امکان انگشت نگاری ایزوتوپی و تشخیص تقلب در بسیاری از مواد غذایی شامل مواد لبنی و پروتئینی انواع روغن ها غلات عسل ,زعفران و... فراهم شده است. داده های حاصل از آنایز ایزوتوپ های پایدار همانند یک امضا یا اثر انگشت نامرئی هستند  که جعل و کپی برداری از این امضا بدون داشتن دانش کافی و دستگاه های تجزیه ای پیشرفته امکان پذیر نمی باشد.

 

عناصر مختلف دارای حداقل دو ایزوتوپ پایدار می باشند که معمولا یکی از آنها از نظر فراوانی غالب است عناصر هیدروژنH اکسیژنO کربنC نیتروژنNو سولفورS متداول ترین ایزوتوپ های پایدار را دارا می باشند. نسبت ایزوتوپی به صورت نسبت تعداد اتم های ایزوتوپ سنگین تر به سبک تر تعریف می شود. این نسبت ها به طور عمده تحت کنترل متابولیسم گیاه و رژیم غذایی حیوان می باشد.که این نسبت ها توسط دستگاه طیف سنج جرمی نسبت ایزوتوپ های پایدار(IRMS) قابل اندازه گیری می باشد.

 

فراوانی ایزوتوپ های پایدار

کاربرد ایزوتوپ های پایدار در بررسی اصالت مواد غذایی:

 

به طور کلی نسبت ایزوتوپی که از گیاه استخراج می شود نشان دهنده اثر عوامل مختلف از جمله روش زراعت و کود دهی مواد جذب شده توسط گیاه نوع محیط کشت و آب و هوای محیط رشد و نمو گیاه را منعکس می کند. مثلا مسیرهای فتوسنتزی مختلف گیاهان باعث تغییر فرآیند تثبیت کربن شده که نهایت باعث تغییر نسبت ایزوتوپی کربن13 به کربن 12می شود.یا نسبت ایزوتوپی نیتروژن15به14 تا حد زیادی به تغذیه خاک و روش کود دهی وابسته است.

 

 

ایزوتوپ پایدار

 

استفاده از روش  طیف سنج جرمی نسبت ایزوتوپی به عنوان روشی کارامد برای تشخیص تقلب در مواد غذایی و جرم شناسی غذایی شده است تا کنون مطالعات مختلفتی در سراسر جهان انجام شده است که مختصرا به آن ها اشاره خواهیم کرد:

 

به عنوان مثال مطالعاتی که بر روی 40نمونه گندم کاشته شده در منطق مختلف کشورهای کانادا چین و استرالیا نشان داد که با تعیین مقادیر کربن 13و نیتروژن 15می توان به تفاوت خاستگاه جغرافیایی این نمونه ها پی برد.

 

بررسی ترکیب ایزوتوپی کربن 13 در زعفران و عسل روش مناسبی برای تشخیص اصالت و خاستگاه جغرافیایی این محصولات می دهد.

 

آنالیز ایزوتوپی همچنین به منظور تشخیص تقلب در فرآورده های دامی و لبنی کاربرد فراوان دارد برای مثال از آنالیز نسبت ایزوتوپی کربن و  نیتروژن می توان به تفاوت گوشت دام تولید شده در کشور های مخلف و نوع تغذیه دام(ارگانیک یل غیر ارگانیک) پی برد

 

مطالعات مشابه بر روی ترکیب ایزوتوپی پنیر نشان داد که ترکیب ایزوتوپی پنیر می تواند ارتباط قوی  با مقدار ذرت مصرفی در رژیم غذایی حیوان داشته باشد بنابراین مطالعات ایزوتوپی فرآورده های گوشتی و کشاورزی به طور وسیعی به منظور اصالت مواد غذایی استفاده می شود.

 

از داده های ایزوتوپی کربن و اکسیژن برای تمایز روغن زیتون تولید شده در مناطق مخلف استفاده شد. همچنین به کمک اندازه گیری کربن 13مربوط به اسید های چرب می توان درجه کیفیت و منشا روغن پالم را تشخیص داد.


این صفحه را به اشتراک بگذارید: